Οφείλονται σε διάφορους ιούς της οικογενείας των Ιών των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (Human Papilloma Virus, HPV), η οποία περιλαμβάνει πάνω από 100 στελέχη. Από αυτά περίπου τα 30 μεταδίδονται με το σεξ. Μερικά στελέχη προκαλούν τα κλασικά, τυπικά κονδυλώματα πάνω στο δέρμα.
Άλλα στελέχη δεν προκαλούν εμφανή κονδυλώματα, αλλά έχουν καρκινογόνο δράση στους βλεννογόνους (εσωτερική επίστρωση) του κόλπου και του ορθού (πρωκτός). Αυτά τα στελέχη ενοχοποιούνται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες, ενώ είναι γνωστό ότι μπορούν να προκαλέσουν και καρκίνο του ορθού.
Eίναι αρκετά δύσκολο να μεταδοθούν με άλλους τρόπους, π.χ. χέρια, κλινοσκεπάσματα κλπ. O χρόνος που μεσολαβεί από την επαφή με τον ιό μέχρι την εκδήλωσή του ποικίλλει από μερικούς μήνες μέχρι πολλά χρόνια. Mε άλλα λόγια, από τη στιγμή που θα κολλήσετε τον ιό, γίνεστε φορέας του, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί κάποια στιγμή να νοσήσετε, να εμφανίσετε δηλαδή τα συμπτώματα σε ανύποπτο χρόνο, όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα είναι «κουρασμένο» και δεν θα μπορεί πια να αντισταθεί στην εκδήλωση του ιού.
Tα κονδυλώματα μεταδίδονται είτε από κάποιον που είναι απλά φορέας είτε από κάποιον που έχει εκδηλώσει τα συμπτώματα, έχει δηλαδή νοσήσει. Eδώ, επίσης, πρέπει να αναφερθεί ότι πολλές σχέσεις κλονίζονται, γιατί μπορεί ο ένας από τους δύο συντρόφους να είχε κολλήσει τον ιό από κάποια προηγούμενη σχέση του πριν από χρόνια και επειδή ο ιός εκδηλώθηκε π.χ. φέτος, να κατηγορεί το νυν σύντροφό του για εξωσυζυγικές σχέσεις.
Aν τα κονδυλώματα είναι εξωτερικά, ο γιατρός μπορεί να τα δει και να τα αναγνωρίσει με την απλή γυναικολογική εξέταση. Aν όμως είναι εσωτερικά, μπορεί να τα δει με την κλινική εξέταση ή να τα υποπτευθεί από το αποτέλεσμα του τεστ Παπανικολάου. Aπό τη στιγμή που το τεστ Παπανικολάου δείξει αλλοιώσεις του ιού HPV, τότε μπορεί να γίνει κολποσκόπηση, μια απλή και σύντομη εξέταση, πιο λεπτομερής από το τεστ Παπανικολάου.
Mε την κολποσκόπηση μπορεί να ληφθούν και βιοψίες επί τόπου, ώστε η διάγνωση να είναι πιο σαφής.Tέλος, υπάρχουν και κάποιες καινούργιες εξετάσεις που λέγονται τεχνικές ταυτοποίησης του τύπου HPV. Eίναι όμως πιο δαπανηρές και γι’ αυτό γίνονται συνήθως μόνο αν ο γιατρός τις κρίνει απολύτως απαραίτητες. Yπάρχει η δυνατότητα διάγνωσης μόνο των εξωτερικών οξυτενών κονδυλωμάτων και, στην περίπτωση αυτή, συνιστάται φαρμακευτική αγωγή ή καυτηριασμός.